سفارش تبلیغ
صبا ویژن






آزربایجان اوشاقی(بچه آزربایجان)

صفت در ترکی آذربایجانی

صفت کلمه ای است که شکل ، علامت ، رنگ و سایر اوصاف اسم را بیان می کند و به سوال های ( چطور ؟ ، چگونه ؟ ) جواب می دهد.

در زبان ترکی آذربایجانی صفت قبل از موصوف می آید.

صفت پیوند تصریفی قبول نمی کند و به صورت مفرد می آید.

صفت سه نوع است: صفت ساده ، صفت پیوندی ، صفت مرکب

1 - صفت ساده : صفتی ااست که فقط از یک ریشه تشکیل شده است . مانند:

آغ کاغاذ : کاغذ سفید

گؤزل قوش : پرنده زیبا

اوجا داغ : کوه بلند

یاخشی آدام : آدم خوب

2 - صفت پیوندی : صفتی است که از الحاق پیوندهای معین به اسم یا به فعل ساخته شده است.

الف - پیوندهای صفات اسمی که از اسم و پیوندهای معین ساخته می شود.

دوزلو اوشاق : بچه بانمک

دوزلو بالیق : ماهی شور

اوزوم لو باغ : باغ انگور

دادلی قایقاناخ : خاگینه خوشمزه

مزه لی یئمک : غذای خوشمزه

دوزسوز آش : آش کم نمک ، آش بی مزه

سودسوز قویون : گوسفند بی شیر

ائوسیز ادام : آدم بی خانمان

آلماسیز باغ : باغ بی سیب

اودونچو کیشی : مردم هیزم کش

دؤیوشچو کیشی : مرد جنگجو

اؤلومجول : نیمه جان

قاباقجیل : پیشاهنگ

گونلوک : روزانه

هفته لیک : هفتگی

اوگونکو : آن روزی

بیلدیرکی : سال گذشته ای

ب - پیشوندهای صفات فعلی : از ریشه فعل با الحاق پیوندهای مشخص ساخته می شود.

گلن آدام : آدمی که می آید

قاچان آت : اسبی که می دود

ایشله ین فحله : عمله ای که کار می کند

آغلایان اوشاق : کودکی که گریه می کند ، کودک گریان

گولر اوز : روی خندان

آغلار اوشاق : کودک گریان

سولماز گول : گلی که پژمرده نمی شود

اوخوموش ادام : آدم تحصیلکرده

چوروموش آلما : سیب پوسیده

ایشله میش پیچاق : چاقوی دست دوم

ییخیلمیش اوشاق : کودک زمین خورده

3- صفت مرکب : صفتی است که ازبه هم پیسوتن دو کلمه تشکیل می شود.

از تکرار دو صفت ساده مانند : قارا - قارا

از تکرار دو صفت اسمی مانند : دادلی - دادلی

از صفت ساده و صفت اسمی مانند : اینجه بئللی

از صفت ساده و اسم مانند : قارا قاش

از صفت فعلی و اسم مانند : آچیق گؤز

از اسم یا پیوند نسبت و صفت مانند : دیلی شیرین

از اسم با پیوند نسبت و اسم مانند : گؤزو قانلی

از اسم با پیوند نسبت و صفت فعلی مانند : رنگی سارالمیش

از افعال مرکب مانند : تشکیل اولونموش

از اسم با پیوند ( دان - دن ) و صفت مانند : گؤزدن ایتی

از عدد و اسم مانند : اوچ بوجاق

از عدد و صفت پیوندی مانند : دؤرد تئللی

از دو اسم که دومی پیوند نسبت دارد مانند : سئچکی قاباغی

کلمات وارده از عربی و فارسی که صفات مرکب هستند : خوشبخت ، کلک باز ، وطن پرور ، حیله گر ، جنگاور ، ساعت ساز ، پالاندوز ، ایش گذار

منبع : فرهنگ آذربایجانی فارسی تالیف زنده یاد بهزاد بهزادی


نوشته شده در یکشنبه 92/1/18ساعت 6:49 عصر توسط آتامین بالاسی(بچه ی بابام) نظرات ( ) |



قالب جدید وبلاگ پیچک دات نت