آزربایجان اوشاقی(بچه آزربایجان)
صفت در ترکی آذربایجانی صفت کلمه ای است که شکل ، علامت ، رنگ و سایر اوصاف اسم را بیان می کند و به سوال های ( چطور ؟ ، چگونه ؟ ) جواب می دهد. در زبان ترکی آذربایجانی صفت قبل از موصوف می آید. صفت پیوند تصریفی قبول نمی کند و به صورت مفرد می آید. صفت سه نوع است: صفت ساده ، صفت پیوندی ، صفت مرکب 1 - صفت ساده : صفتی ااست که فقط از یک ریشه تشکیل شده است . مانند: آغ کاغاذ : کاغذ سفید گؤزل قوش : پرنده زیبا اوجا داغ : کوه بلند یاخشی آدام : آدم خوب 2 - صفت پیوندی : صفتی است که از الحاق پیوندهای معین به اسم یا به فعل ساخته شده است. الف - پیوندهای صفات اسمی که از اسم و پیوندهای معین ساخته می شود. دوزلو اوشاق : بچه بانمک دوزلو بالیق : ماهی شور اوزوم لو باغ : باغ انگور دادلی قایقاناخ : خاگینه خوشمزه مزه لی یئمک : غذای خوشمزه دوزسوز آش : آش کم نمک ، آش بی مزه سودسوز قویون : گوسفند بی شیر ائوسیز ادام : آدم بی خانمان آلماسیز باغ : باغ بی سیب اودونچو کیشی : مردم هیزم کش دؤیوشچو کیشی : مرد جنگجو اؤلومجول : نیمه جان قاباقجیل : پیشاهنگ گونلوک : روزانه هفته لیک : هفتگی اوگونکو : آن روزی بیلدیرکی : سال گذشته ای ب - پیشوندهای صفات فعلی : از ریشه فعل با الحاق پیوندهای مشخص ساخته می شود. گلن آدام : آدمی که می آید قاچان آت : اسبی که می دود ایشله ین فحله : عمله ای که کار می کند آغلایان اوشاق : کودکی که گریه می کند ، کودک گریان گولر اوز : روی خندان آغلار اوشاق : کودک گریان سولماز گول : گلی که پژمرده نمی شود اوخوموش ادام : آدم تحصیلکرده چوروموش آلما : سیب پوسیده ایشله میش پیچاق : چاقوی دست دوم ییخیلمیش اوشاق : کودک زمین خورده 3- صفت مرکب : صفتی است که ازبه هم پیسوتن دو کلمه تشکیل می شود. از تکرار دو صفت ساده مانند : قارا - قارا از تکرار دو صفت اسمی مانند : دادلی - دادلی از صفت ساده و صفت اسمی مانند : اینجه بئللی از صفت ساده و اسم مانند : قارا قاش از صفت فعلی و اسم مانند : آچیق گؤز از اسم یا پیوند نسبت و صفت مانند : دیلی شیرین از اسم با پیوند نسبت و اسم مانند : گؤزو قانلی از اسم با پیوند نسبت و صفت فعلی مانند : رنگی سارالمیش از افعال مرکب مانند : تشکیل اولونموش از اسم با پیوند ( دان - دن ) و صفت مانند : گؤزدن ایتی از عدد و اسم مانند : اوچ بوجاق از عدد و صفت پیوندی مانند : دؤرد تئللی از دو اسم که دومی پیوند نسبت دارد مانند : سئچکی قاباغی کلمات وارده از عربی و فارسی که صفات مرکب هستند : خوشبخت ، کلک باز ، وطن پرور ، حیله گر ، جنگاور ، ساعت ساز ، پالاندوز ، ایش گذار منبع : فرهنگ آذربایجانی فارسی تالیف زنده یاد بهزاد بهزادی
قالب جدید وبلاگ پیچک دات نت |