آزربایجان اوشاقی(بچه آزربایجان)
شخص – صرف – ساخت – بن – شناسه چنانکه گفته شد ، فعل صرف می شود .یعنی برای آنکه بر زمانهای نختلف و شخصیتهای مختلف دلالت کند صورتهای گوناگون می پذیرد . در هر فعل شش شخص وجود دارد : اول شخص مفرد : می روم گئدیره م دوم شخص مفرد : می روی . گئدیرسن سوم شخص مفرد : می رود . گئدیر اول شخص جمع : می رویم . گئدیروخ دوم شخص جمع : می روید . گئدیرسیز سوم شخص جمع : می روند . گئدیرلر وقتی صورتهای شش گانه فعل را مانند مثال بالا ( اول شخص مفرد ، دوم شخص مفرد ، سوم شخص مفرد ، اول شخص جمع ، دوم شخص جمع ، سوم شخص جمع ) به دنبال هم می آوریم ، می گوئیم که آن فعل را صرف کرده ایم . هر فعلی در هر یک از زمانها اقسام گوناگونی پیدا می کند هر یک از صورتهای شش گانه آن ، شکلهای مختلفی می یابد که هر یک از آنها را ساخت یا صیغه فعل می گوئیم . بطور مثال : ساخت فعل « آمدی » ماضی مطلق ، دوم شخص مفرد است . بن فعل : در هر ساختی از فعل ، جزئی هست که مفهوم اصلی فعل از آن به دست می آید . این جز در همه ساختهای شش گانه فعل ، ثابت است و مفهوم و پیام اصلی فعل را در بر دارد . و آن را بن فعل می گویند . به مثالهای زیر دقت کنید : می خورم .یئییره م . می خوری . یئییرسن . می خورد . یئییر .خواهی خورد . یئیه جاخسان . خورده بود . یئئمیشدی . می خورند .یئییرلر می خواستم بخورم . ایستیردیم یئیه م در این مثالها خور و یئی بن فعل هستند . همانگونه که در مثالهای بالا مشخص است « می » و « ب » اجزائی هستند که پیش از بن می آیند . و « م . ی . د . ید . ند . » اجزائی هستند که پس از بن می آیند . هر یک از فعلهای فارسی دو بن دارند : 1-1- بن ماضی : که همه فعلهای ماضی و بعضی کلمه های دیگراز آن ساخته می شود . مانند رفت که بن ماضی آن رفتن است و فعلهای ماضی رفتم . گئتدیم . رفته بودم . گئتمیشدیم . رفته اند . گئدیبلر ، می رفتم گئدیردیم . و رفته بود گئتمیشدی . از آن درست شده است . 2- بن مضارع : که فعلهای مضارع ( زمان حال ) و فعل امر و پاره ای کلمه های دیگر از آن ساخته می شود . مانند : « رو » که بن مضارع « رفتن » است . فعل های مضارع می روم . گئدیرم . بروم . گئده م به اضافه فعل امر برو . گئت و نیز کلمه های رونده گئده ن ، روان گئدیلی و روش گئدیش از آن درست شده اند . شناسه : جزئی که در فعل ، شخص ( اول شخص ، دوم شخص ، سوم شخص ) را نشان می دهد شناسه نامیده می شود . شناسه وسیله شناخت فعل است . شناسه ها شش تا هستند که در ساخت های گوناگون فعل به کار می روند : ( م - ی – د – یم – ید – ند ) به مثالهای زیر دقت کنید . می روم ، می روی ، می رود ، می رویم ، می روید ، می روند گئدیرهم ، گئدیرسن ، گئدیر ، گئدیروخ ، گئدیرسیز ، گئدیرلر بخوانم ، بخوانی ، بخواند ، بخوانیم ، بخوانید ، بخوانند اوخویام ، اوخویاسان ، اوخویا ، اوخویاق ، اوخویاسیز ، اوخویالار
| قالب جدید وبلاگ پیچک دات نت |
درباره سایت
سلام من یه بچه آزربایجانی سر به زیر و آرومم دینم اسلامه زبونم ترکی!!گفتم آروم:همیشه هم آروم نیستما بعضی وقتا عصبی میشم اونم وقتایی که بعضیا به حقشون قانع نباشن و اما در مورد خودم و زبونم:من تا سوم راهنمایی هیچ چیزی از زبون ترکی و ترکا و کلی چیز دیگه نمیدونستم تا این که وارد دبیرستان شدم و اون جا خیلی چیزا برام روشن شد و من اینارو مدیون دو تا از معلمام که یکیش معلم درس ادبیات فارسیم بود و یکی تاریخ از همین جا خواستم ازشون تشکر کنم.من این وبلاگ رو درست کردم تا به اون دوستانی که میخوان زبون ترکی رو یاد بگیرین یه کمکی بکنم و خواهران و برادرانی که ترکن ولی به خاطر دوری از مناطق ترک نشین زیاد اشنایی ندارن یک کمکی بشه...امیدوارم وبلاگم به دردتون بخوره...و یه مسئله دیگه عکس لوگوم :هر ملتی از زمان های قدیم یک سنبلی برای خودش داشته ترک ها هم مثل دیگر ملت ها این سنبل رو دارن اونم گرگ هستش//و اما در مورد قوانین وبلاگم::1:توهین به ملت های غیر تورک از هر نوع ایل و تباری ممنوعه(چرا که من همیشه خودم میگم»یاشاسین تورک« زنده باد ترک اما این به معنی این نیست که بگم مرگ بر کرد،بلوچ یا فارس و یا لر):::2:هر نوع نشر مطلب بر علیه ادیان مختلف خلافه و دوست ندارم توی وبم ببینم:::3:من حاضرم به بحث عدالت محور با دوستانی که مایل به بحث هستند :::4:هدف از ایجاد این وبلاگ اگاهی و اموزش دوستاران زبان ترکی هستش...ممنون از همه دوستانی که سر میزنند به وبلاگم
منوی سایت
آرشیو سایت
پیوند ها
اختصاصی ویژه
طراح قالب
امکانات سایت